“Besteed je tijd om jezelf te ontwikkelen door te lezen wat anderen hebben geschreven, zodat je makkelijk het punt bereikt waar anderen hard voor hebben gewerkt.”
Dat zei Socrates. Het is goed om kennis te nemen van wat anderen al hebben ‘uitgevonden’ en geschreven, dan kan je daar op verder bouwen. Niet iedereen hoeft hetzelfde wiel uit te vinden.
“Ik kan niemand iets leren, ik kan mensen alleen aan het denken zetten,” zei hij ook. Ja, inderdaad, we kunnen het niet voor anderen doen. Dat is ook niet de bedoeling. We kunnen alleen onszelf verder ontwikkelen. Niemand kan het voor ons doen en wij kunnen het ook niet voor anderen doen. Wat niet wil zeggen dat we niet heel veel kunnen veranderen… want alles wat we in onszelf veranderen, heeft effect op de wereld en ook op anderen.
“Om de wereld te bewegen, moeten we zelf bewegen.” Het bevalt me wel, die quotes van Socrates. Ik was op zoek naar die ene…. (die komt zo…), die ik eigenlijk wel uit mijn hoofd kende, maar even wilde checken. Om de wereld te bewegen, (stel dat wil je.. 😉 ) dan is daar meer voor nodig dan langs de kant staan en roepen wat er allemaal niet deugt en anders moet. Zet een stap en doe het gewoon zelf.
Ik betrap mezelf er ook wel eens op dat ik geneigd ben mijn energie te steken in anderen mee te laten bewegen, maar dat werkt niet echt. Een beetje misschien, maar het hangt niet van die anderen af. Het is leuk als men mee beweegt, natuurlijk, maar dat komt wel, daar hoef ik me niet druk over te maken. Als ik maar weet wat ik doe en welke kant ik opga. Om je heen blijven kijken of anderen wel meebewegen is in feite achterom kijken in plaats van vooruit kijken.
Socrates leefde zo’n 5 eeuwen voor Christus, zijn woorden hebben de tijd overleefd, maar in die ruim twee eeuwen ‘patriarchaat’ die vervolgens losbrak lijkt daar weinig nota van genomen te zijn. Overheersing en anderen vertellen hoe het moet, onderdrukking zelfs, is wat de overhand kreeg. Maar…. daar zijn we onszelf nu van aan het bevrijden!
Het oude jasje knelt, we hebben behoefte aan meer ruimte, meer zeggenschap, meer creativiteit en we zijn niet meer zo gehoorzaam als vroeger, er ontstaat protest, we lopen niet meer in het gareel. Overal ontstaan nieuwe initiatieven, op wijkniveau bijvoorbeeld. Van ‘onderaf’, vanuit mensen zelf. We laten ons niet meer regeren van bovenaf, we laten ons de wet niet meer voorschrijven. Hoewel we nog wel gevangen zitten in het oude beknellende systeem.
Ook dat kan je terugvertalen naar jezelf en dat is de manier om je te bevrijden: We houden vanuit angst vast aan het bekende. In die zin zit het beknellende in onszelf en kunnen we onszelf daar ook van bevrijden. De onderdrukking leeft in onszelf – ook al vertoont-ie zich als iets van buitenaf. Wat onderdrukken we dan? Het geloof in onszelf, vertrouwen in onszelf, onze creativiteit, ons vermogen om te weten en te luisteren naar onze innerlijke stem. Vecht niet met dat wat je dwars zit, vecht niet met jezelf, vecht niet met de realiteit zoals die zich voordoet, geef geen macht aan wat dan ook buiten jezelf of in jezelf wat je beperkt en kleiner maakt.
‘Waarom blijf je in de gevangenis zitten, terwijl de deur wijd open staat?’ vroeg Rumi zich (ruim 1500 jaar na Socrates) af. Omdat we naar al die spijlen kijken van de gevangenis, in plaats van naar de open deur. Dan kijken we dus de verkeerde kant op… We kunnen wel bezig blijven om een voor een al die spijlen door te zagen en veel energie te steken in ons afvragen waarom ze er zijn en hoe ze toch zo sterk konden worden, maar wat heeft het voor een zin als er al een uitweg is? Kijk naar de deur die open staat!