Gisteravond keek ik naar de documentaire ‘De Europeaan’ over Frans Timmermans. Met bewondering, want hoe geweldig als je zo ‘ongemerkt’ met iemand mee kan lopen (filmen dus) en zo een inkijkje kan geven in wat er achter de schermen allemaal gebeurt in dat grote politieke ‘spel’, waar we doorgaans alleen de headlines van meekrijgen. De openheid en authenticiteit van Timmermans zelf maakten het toegankelijk en aantrekkelijk: Niet alleen klapte hij hier en daar uit de school over gedoe met politieke leiders, die hij mee moest zien te krijgen in een oplossing voor het grote vluchtelingenvraagstuk, ook stond hij zonder gêne mee te zingen en te swingen bij Bruce Springsteen, zat hij te schreeuwen op de tribune bij een voetbalwedstrijd en zag je hem zijn best doen om zijn zoontje liefdevolle aandacht te geven, terwijl zijn telefoon hem maar bleef afleiden. Een diplomaat, die ondertussen gewoon helemaal zichzelf is en aan het eind van een spannende dag op z’n hotelkamer nog even een biertje drinkt met de documentairemaker. Interessant.
Wat me vooral opviel en waarom ik het er over heb, is zijn opmerking over zijn succes in de politiek. Lange tijd vroeg hij zich af of dit het nou wel was, of hij wel door moest gaan, maar vanaf het moment dat hij erachter kwam dat hij zichzelf op een of andere manier verschool en aanpaste, besloot hij zichzelf te gaan zijn en tevoorschijn te komen. Vanaf dat moment is hij succesvol. Zijn emotionele speech in de VN-vergadering maakte indruk op de hele wereld, later versprak hij zich bij Pauw en daar ging z’n populariteit weer… Maar dat ‘echte’ en dat zichzelf zijn heeft dus te maken met aanwezig zijn vanuit je hart. Dat maakte ik er uit op. Deze man heeft een missie en hij voert hem uit, middenin in dat bureaucratische bolwerk.
De Telegraaf maakt daar tegenwoordig ook reclame mee, zag ik, ‘nieuws vanuit het hart’, slim inspelend op de grote verwarring, die is ontstaan na de verkiezing van Trump en de Brexit, waardoor ‘het establishment’ kapseisde. De heersende tendens is nu dat er naar ‘het gewone volk’ geluisterd moet worden, want kennelijk leeft er van alles waar men geen zicht op heeft, de verbinding moet worden gezocht, de publieke omroep vraagt zich af wat ze hebben laten liggen, de PVV wordt hier in Nederland gezien als kanaal voor de onvrede van ‘het volk’ en helaas steekt racisme hierbij flink de kop op. Ik geloof niet dat dat het is, waar het over gaat. Je maakt mij niet wijs dat ‘vanuit het hart’ onverdraagzaamheid is. De zogenaamde onderbuikgevoelens zijn natuurlijk wel emoties, onvrede en frustratie en ja, het is makkelijk om die te triggeren en richten op bepaalde bevolkingsgroepen, maar onvrede komt ergens anders vandaan. Dat heeft veel meer te maken met jezelf: ben je blij met je eigen leven, doe je wat je kunt doen, voel je je gehoord, gewaardeerd, tel je mee, heb je wat te vertellen? Of loop je tegen allerlei regeltjes en onmogelijkheden aan, raak je verstrikt in de bureaucratie en raken al die mooie praatjes van politici je niet? Wilders springt handig in dat gat, maar zal daar nooit een oplossing voor bieden. ‘Echt’ vind ik hem niet, over hem zal je nooit een twee uur durende documentaire zien waarin hij zichzelf bloot geeft en open is, zelfreflectie toont en z’n diepere motivatie, idealen deelt. Het is bij hem voortdurend ’tegen’, de underdog spelen, zogenaamd luisteren naar wat mensen willen, maar wie het niet met hem eens is, wordt uit z’n partij gezet.
Jij en ik zijn ook ‘het gewone volk’, onze stem wordt misschien ook niet vertegenwoordigt. Ik kan mij als zzp’er bijvoorbeeld ook flink in de kou gezet voelen. En door welke partij wordt de ‘bewuste’ mens vertegenwoordigt, die onder de noemer ‘spiritueel’ helemaal al niet serieus genomen wordt? “Wij” zijn geen Wilders-aanhang, maar ook ‘wij’ zijn de structuren en de beperkingen van het huidige systeem misschien wel zat. Voel jij je gehoord? Ik bedoel maar…
We zijn misschien alleen wel zo slim (en bewust) dat we weten dat ’tegen’ weinig zin heeft, dat je beter kunt bouwen aan iets nieuws. Dat doen we liever in de luwte, we doen niet mee aan het geschreeuw, we bemoeien ons niet met de politiek, we laten het nieuws liever langs ons heen gaan, want we worden er moe van en het is deprimerend.
Er is iets heel anders aan de hand. We zijn – volgens mij – het paternalistische zat, de top-down structuur. Die zie je ook op economisch terrein: Een paar grote multinationals hebben alle touwtjes in handen. Hotels boeken, reserveren in een restaurant of gewoon even wat te eten bestellen, dat gaat tegenwoordig allemaal via overkoepelende organen. Een restaurant of hotel dat daar niet aan meedoet, kan het wel vergeten. Hetzelfde geldt voor de muziekindustrie. Maar ook voor de boeren, die steeds goedkoper moeten leveren aan de supermarkten, tot ze het niet meer redden. En zo kan ik nog wel meer voorbeelden verzinnen.
Hierin zijn we onze vrijheid kwijt geraakt. In die piramidestructuur. We worden geregeerd. En anderen hebben daar baat bij. Het is een structuur van afhankelijkheid. Onafhankelijk je eigen weg gaan, je eigen bedrijfje opzetten, je eigen idealen nastreven, doen wat jij belangrijk vindt, dat vraagt nogal wat. Dat vraagt eigen kracht, geloof in jezelf, doorzettingsvermogen, lef, maar het kan. Zelfs binnen de bestaande structuren. En het is vooral de kunst jezelf te blijven, ook binnen die structuren. Zoals Timmermans. Het kan alleen veranderen van binnenuit en van ‘onderaf’. En ik denk dat dat nu aan het gebeuren is.
We zijn een nieuw tijdperk ingedoken: Het Watermantijdperk. Daar passen deze ontwikkelingen in. ‘Macht aan het volk’, dat klopt. Er komt een nieuwe sociale structuur. Die zullen we wel op moeten bouwen met z’n allen, die komt niet ‘van bovenaf’ meer. En dat is dus ook de omslag die wij – en ook iedereen die nu rondbazuint ergens tegen te zijn – moeten maken: Verantwoordelijkheid nemen. We kunnen wel klagen over ‘de top’ of over ‘de politiek’ of over ‘het systeem’, maar wij ZIJN het systeem, wij hebben het toegestaan, uitbesteed, laten gebeuren. Wij hebben onze eigen verantwoordelijkheid en onze eigen kracht weggegeven, ons laten regeren, ons aangepast en onszelf verstopt. En nu is het tijd om tevoorschijn te komen in wie je bent.
‘Het volk’ heeft macht, natuurlijk! Als ze of we willen veel meer dan de top. We zien de ommekeer komen. Het tekent zich al af. Alleen zet het eerst effe de zaken op z’n kop, letterlijk en figuurlijk. De volgende fase is dat het niet meer over ego’s gaat. En ook niet meer over angst en ’tegen’. Dat gaat het nu nog wel. Zowel in de top als in de samenleving. Wat bedoel ik met ego’s? Eigenbelang, ijdelheid, ‘ik’ in plaats van ‘wij’.
Langzaamaan zullen we veranderen naar een wij-samenleving, waarin iedereen meer tot z’n recht komt, meer voor elkaar kan en wil betekenen, uit het slachtofferschap stapt, eigen verantwoordelijkheid neemt. Wij hebben lang gedacht niet zoveel te vertellen te hebben. De frustratie daarover nu betekent dat ‘we’ dat niet meer willen, dat ‘we’ meer ruimte nodig hebben, ons vrij aan het maken zijn en zeggenschap willen hebben. In elk geval over ons eigen leven. En ja, het wordt nog wat in het wilde weg geuit, maar het wordt tijd dat we gaan kijken naar de werkelijke frustraties. Ja, ook wij. Want al die frustratie die we om ons heen zien, betekent dat ook wij in de spiegel mogen kijken. Wat is onze frustratie? Wat heeft jouw frustratie jou te vertellen? Let’s face it.
Want de verandering komt niet van buitenaf of van bovenaf. Het komt van binnenuit, vanuit onszelf. Wij die luisteren naar onszelf, in onszelf geloven, in onze dromen en idealen en ondanks alles aan ‘systeem’ of ‘structuur’ wel in ons hart aanwezig blijven. Dat is de uitdaging. En daarvoor moeten de frustraties opgeruimd worden.
Dat is ook de reden dat ik de videocursus Meesterschap heb opgezet. Want de buitenwereld verander je niet. Alleen van binnenuit kan er iets veranderen. En hoe? Door je werkelijke kracht te ontdekken, door op te houden je slachtoffer te voelen – waarvan dan ook – en in het meesterschap te stappen. Mijn uitdaging en mijn bijdrage in deze tijd: om dit zo eenvoudig mogelijk duidelijk en toepasbaar te maken, maar vooral ook zelf toe te passen natuurlijk. Want het begint in onszelf. Als de wereld een reflectie is van onszelf, wat het is, hebben we nog wat te doen. Maar wat een kansen liggen hier! 🙂
Als een schorpioen groeit, knelt op een gegeven moment z’n oude jasje zo enorm, vlak voor hij het afgooit om zich een ruimer exemplaar aan te meten… Dat is de frustratie: een knellend keurslijf. Als we ons daarvan bevrijden, voelen we ons stukken beter en hebben we meer bewegingsruimte. Het biedt nieuwe kansen… Welzijn voor iedereen!