Onlangs vroeg ik me op een zonnig terras met collega-blogger Peter de Kock af waarom ik me zo boos kon maken over de manier waarop Lubach en consorten (in dit geval ook interviewer Thomas Erdbrink van Zomergasten) Deepak Chopra en Eckhart Tolle wegzetten als charlatans en met het grootste gemak alles wat naar geloof, spiritualiteit en alternatieve geneeswijzen ‘riekt’ erbij op een hoop gooiden. Daarmee geen enkel onderscheid makend tussen nogal wat verschillende zaken (want acupunctuur heeft bijvoorbeeld helemaal niks te maken met die omstreden kliniek in Duitsland, evenmin als Eckhart Tolle en Deepak Chopra daar iets mee te maken hebben), maar bovendien het grootste deel van de mensheid op arrogante wijze voor gek verklarend. Ik was vooral ontsteld over het gebrek aan kennis en inzicht en het bizarre idee van deze (nota bene VPRO) journalisten/opiniemakers dat ze mensen moesten behoeden en ‘het’ moesten ontmantelen.
Peter had daar wel een idee over. Allereerst dat je niet kan begrijpen wat je niet kan zien: “Er zijn verschillende zielenleeftijden, jong en oud en als jonge ziel ben je het verst verwijderd van je spirituele oorsprong. Dat zijn vaak mensen die nergens in geloven en er al helemaal niet bij kunnen wat iemand als Deepak Chopra (vast en zeker een oude ziel) te vertellen heeft.” Dat kan ja, dat je dingen niet kan zien en begrijpen, omdat je in zo’n andere belevingswereld zit. Maar als je dingen niet weet en niet begrijpt, waarom zou je er dan zo radicaal over oordelen en het willen bestrijden? Probeer het eerst eens te begrijpen en er meer over te weten te komen, onderzoek het eens. Voor mij duidt dat op angst. Weerstand heeft altijd te maken met angst. Hoe sterker de weerstand ergens tegen, hoe sterker de angst. En als we onze eigen angst niet onderzoeken, gaan we projecteren. En zo creëren we nog veel meer van waar we juist bang voor zijn. Dat versterken we en voeden we als we niet in onszelf aan de slag gaan.
Persoonlijk vind ik dat zowel Deepak Chopra als Eckhart Tolle het vrij eenvoudig uitleggen, bovendien ben ik van mening dat het vrij eenvoudig is. Iedereen heeft het recht te geloven wat hij of zij wil en z’n eigen keuzes te maken. Als je dan voor vrijheid staat, geef anderen dan ook die ruimte, anders ben je net zo orthodox bezig als welke extremist dan ook. Die dat ook vanuit angst is in mijn optiek. Vasthouden, je vastklampen aan een bepaalde overtuiging en dat anderen opleggen, is een vorm van angst. Het gaat altijd over jezelf.
“We hebben het er ook over gehad dat men wel eens vergeet dat ook Deepak Chopra een mens is net zoals jij en ik en net zoals Lubach,” schrijft Peter als ik hem vraag of hij zich nog herinnert waar we op uitkwamen. “Door dat te vergeten wordt van hem iets gemaakt wat hij niet is, een soort van ‘Higher Power’ en die moet dan neergesabeld en ontmaskerd worden. Maar er is geen masker tenzij we er eerst zelf eentje op Deepak Chopra projecteren. Door eerst zelf iemand in een autoriteitspositie te plaatsen gebeurt het niet zelden dat conflicten met de eerste autoriteitsfiguren in ons leven, onze ouders, opnieuw tot leven worden gewekt en opnieuw worden uitgevochten.” Inderdaad. Projectie. Daar gaat het natuurlijk over. Dit is een heel interessant punt. We ‘creëren’ onze eigen vijanden.
In aansluiting op dit onderwerp stuurt Peter me een stukje van Kim Eng, de partner van Eckhart Tolle: “Sometimes what we’ll do with a spiritual teacher is to mistake the form for the consciousness or spirit that is speaking through that teacher. We are divine channels for consciousness to come through. But the form is not “it.”” (kort samengevat: We zijn kanalen voor ‘de spirit’ die door ons heen ‘spreekt’ en de fout wordt wel eens gemaakt dat we de persoon, die slechts de vorm is waardoor gesproken wordt als ‘het’ beschouwen.)
Het wordt nog interessanter: “When I first got into a relationship with Eckhart, I thought we’d be having all sorts of profound conversations. But of course he’s still a human being! Maybe he’s got more “beingness” than a lot of people I know but he’s still human, and when we were first getting into a relationship I thought to myself, “Oh, okay…Geez! Hmm. Not what I thought…” But it taught me a lot. It taught me about my expectations of relationships and it taught me that no human being can save me. They can point the direction, but I’ve got to make the steps. So, take that little Eckhart off the altar and find what it is you’re looking for within yourself. It’s beautiful that he is here to point the direction but you’ve got to stop looking at the finger because he’s pointing you inside yourself. It’s a matter of whether we’re ready to take that step to finally look in here.”
Ze kwam zichzelf dus tegen in de relatie met Eckhart Tolle, omdat ze ontdekte dat ze haar eigen hoge verwachtingen projecteerde. Ze had hem op een voetstuk geplaatst. Dat kan dus zowel op een ‘ophemelende’ manier als op een ‘veroordelende’ manier en beiden zijn onze eigen projecties. Als we het over de ‘vorm’ hebben, is het dus in feite de ‘vorm’ die wij ergens aan geven. Dat wat wij zien, is ons idee van die persoon, ons idee van de werkelijkheid, onze projectie, we leggen ‘macht’ buiten onszelf en het zegt meer over onszelf dan over een ander. We zien onszelf, zou je dus kunnen zeggen. De ander laat ons onszelf zien.
Soms heb je zoiets als boosheid misschien wel nodig om je eigen waarheid te ontdekken of te versterken. Mijn boosheid had wellicht te maken met ‘de macht’ die ook ik kennelijk de gevestigde orde nog toekende, de ‘macht’ van de media, maar vooral de manier van denken die ons eeuwenlang is ingepeperd als ‘waarheid’, waarin dè Waarheid juist ontkend werd. De waarheid dat de Waarheid in onszelf aanwezig is, dat we die niet buiten onszelf kunnen vinden, dat we onze eigen waarheid kwijtgeraakt zijn, niet mochten geloven dat de Goddelijkheid in ons leeft. Er was een tijd dat je opgehangen werd als je dat geloofde. En nu zijn we op grote schaal aan het herontdekken dat wij niet afgescheiden zijn van het Licht, dat ook nooit zijn geweest, dat we een zijn met het Goddelijke. We hadden het allemaal nodig om het te kunnen beseffen. Juist nu in deze tijd worden we uitgedaagd om een keuze maken: ‘Wil je leven in angst of wil je leven in vertrouwen?’
Vertrouwen begint met het luisteren naar jezelf, je eigen gevoel. Je eigen wijsheid. Je eigen diepere waarheid, verbonden met de grotere waarheid, die altijd vrede brengt en die je dus kunt voelen. Laat die diepere Waarheid in jezelf niet overstemd worden door allerlei getetter of wapengekletter van buitenaf of door (gedachten voortkomend uit) angst. Je kunt het waarnemen, maar je hoeft je er niet door te laten misleiden.
Het zou kunnen dat er in ons collectieve geheugen niet alleen nog veel angst aanwezig is voor ‘die hogere macht’ (ofwel het Goddelijke) omdat we het niet kunnen begrijpen en verklaren en er niet op durven te vertrouwen of voor ‘de kracht in onszelf’, maar net zo goed voor die neersabelende macht van buitenaf, machthebbers, machtsmisbruikers, machtswellustelingen, die zelf ook weer bang waren voor de eigen kracht van mensen en dat onder de duim wensten te houden.
Volgens White Bull maken mensen zich klein, juist omdat we bang voor onze eigen ‘power’, omdat we een verkeerd begrip van ‘power’ hebben. Macht heeft een negatieve betekenis gekregen door alle voorbeelden van machtsmisbruik in de geschiedenis. En ineens kan ik de overeenkomst zien en begrijpen dat waar een Lubach (en laat dit maar de laatste keer zijn dat ik hem gebruik om ‘iets’ op te projecteren 😉 ) bang voor is in feite hetzelfde is als waar wij ‘collectief’ nog angst voor hebben: De macht van buitenaf, waardoor we overheerst, misleid, afgestraft en ingeperkt zouden kunnen worden. Die macht is er echter alleen als wij het die macht toekennen. Als wij onze eigen macht uit handen geven. Als wij ons eigen onvermogen projecteren. En die ‘macht’ verdwijnt als sneeuw onder de zon als wij onze eigen kracht herontdekken en terugwinnen, door er niet meer bang voor te zijn.
Misschien, nee ik weet het zeker, is dit het allerleukste aan bloggen. Dat je erdoor in contact komt met anderen, dingen bespreekt, elkaar bevraagt (hoeveel mensen stellen elkaar nog echt gerichte vragen? Bloggers doen dat!) en elkaar verder helpt met verdieping en inspiratie. En dat je deelt wat je aan interessants tegen komt. Ik ben een groot voorstander van een openbare ruimte waarbij het ontmoeten voorop staat. Niet in alle steden is dat het geval maar niet getreurd: begin met een blog want ook die kan prima fungeren als vertrek punt van waaruit het ontmoeten begint.
En verder Petra: je hebt allerlei puzzelstukjes samengebracht tot een krachtig betoog. Hier wat vandaan, daar wat vandaan, eigen inzicht en ervaring erbij en kijk aan, een mooi stevig blogje. Het staat!