Vermijdingsgedrag. Heb je daar wel eens van gehoord? Ik zag het woord voor het eerst voorbij komen in een tweet als reactie op het programma van Beau. Een geweldig programma trouwens: Het Rotterdamproject. Als je het gemist heb, kijk dan de laatste aflevering even terug, dat is een dubbele aflevering, waarin teruggeblikt wordt en daarin zie je hoe alle deelnemers het ervan af gebracht hebben. Beau helpt 5 daklozen op weg met een budget van 10.000 euro, hulpverlening en persoonlijke aandacht. Mooie en eerlijke gesprekken, maar ook interessante ontwikkelingen. Die tweet ging over Hilde, waarvan niemand verwachtte dat zij dakloos was. Wat zij zelf vertelde is dat ze al haar rekeningen in een grote tas had gestopt en er niets mee had gedaan.
Van de week hoorde ik het woord weer van iemand. Ze was boodschappen aan het doen en opeens werd alles haar teveel en is ze de winkel uitgegaan met slechts drie van de tien boodschappen. Volgens een hulpverlener had ze haar missie moeten volbrengen en wel alle boodschappen moeten doen. Anders zou ze vermijdingsgedrag gaan vertonen. Wegvluchten voor alles wat teveel wordt. Dat is kennelijk een fenomeen, waar op wordt gelet. Ik verbaasde me hierover. Het is toch juist goed om naar je gevoel te luisteren en er gehoor aan te geven als het je teveel wordt? Maar het risico is dan kennelijk dat dat een patroon wordt, dat je dus van alles gaat vermijden. Dat bracht me enigszins in verwarring.
Ik ben een nogal hooggevoelig persoon – misschien herken je dat wel – en dan probeer je automatisch ook situaties te vermijden, die te heftig zijn, te belastend, te hard of te druk. Het is toch logisch dat je je leven zo inricht dat je overbelasting en overprikkeling probeert te voorkomen? Ik voel me het lekkerste als het gewoon lekker rustig is, dan functioneer ik ook het beste. Tegelijkertijd zie ik ook wel in dat spiritualiteit voor veel mensen een vorm van vermijden is, een manier om te ontsnappen aan de dagelijkse ‘realiteit’. Maar ja… wat is realiteit? Dat is wat wij ervan maken.
Ik kijk mezelf aan. Face it. Op welke punten laat je zaken op z’n beloop en waarom? Ooit kocht ik een boekje ‘Eat that frog’ en daar stond in dat je eerst ‘de kikker’ op moest eten die op je bordje lag. De lastigste klus eerst doen, betekende dat. Jezelf aankijken en dat aanpakken wat je geneigd was uit te stellen. Erg interessant. Welke kikkers heb ik nog rondspringen? Laat ik daar eens naar gaan kijken. Dat is wel goed. Want het gaat vrij ongemerkt, dat vermijden. Het is de mind die allerlei mechanismen heeft ontwikkeld om zaken onder de tafel te vegen. Angst heeft veel macht als je je er niet van bewust bent. Het is de angst die aangekeken wil worden. Dat is de manier om angst de baas te worden. En wij zijn zelf ‘de baas’ natuurlijk. We kunnen alles. Wat we maar willen. En dan is vermijden geen optie. Aankijken en aanpakken. Angsten overwinnen is het meest ‘spirituele’ wat er maar is. Dat betekent ook: Je uitspreken, goed voor jezelf zorgen, je eigen behoeften kennen, durven, aanpakken, doen.
Misschien heb je ook wel eens dat je denkt ‘dit is niet mijn wereld’, zoals er met dieren wordt omgegaan, zoals er met de natuur wordt omgegaan, zoals er herrie gemaakt wordt, zoals alles op geld gericht is, zo ongevoelig als mensen kunnen zijn, zo bureaucratisch als het systeem is… Maar: let’s face it! Hoe kan dat ooit veranderen? Niet als we wegvluchten, niet als we ons verstoppen en niet uitspreken. Niet als we onszelf onzichtbaar maken. Niet als we het laten zitten. Alleen als we opstaan en onze eigen kracht opeisen. Als we niet bang zijn om duidelijk te zijn. Als we gaan staan waar we voor staan en doen wat we te doen hebben. Zonder angst. En ja… dat begint allemaal bij onszelf.
Ik ga nu eerst weer eens even opruimen. Dan kom ik vanzelf alles tegen wat ik – misschien onbewust – heb laten liggen: Even alle kikkers vangen…. en opeten! 😉