‘Als het de bedoeling is, komt het op je pad.’
Is dat zo? Ja, zo ervaar ik het wel. Maar het gaat niet helemaal vanzelf. Of: Ja, het gaat wel vanzelf, maar dan moet je je er wel voor openstellen. We krijgen ingevingen, aanwijzingen, het wordt ons voorgeschoteld op allerlei manieren, maar het is aan ons om het op te pikken en aan te pakken. En we kunnen ook selecteren wat wel en wat niet ‘past’ op ons pad. Aan de ene kant moeten we ons niet teveel af laten leiden van ‘de hoofdlijn’, aan de andere kant moeten we ons pad ook niet te smal maken en vooral open blijven staan voor nieuwe mogelijkheden, kansen en ontwikkelingen. Het leven is niet bedoeld om stil te staan en alleen op de gebaande paden te blijven. Juist nieuwe stappen en toevallige ontmoetingen of gebeurtenissen blijken achteraf altijd bepalend voor het verloop der dingen. Vrijwel nooit is het iets wat ik van tevoren zelf bedacht had of had kunnen bedenken.
Hooguit heb ik gezegd of gedacht: ‘Zo, tijd voor iets nieuws. Klaar voor de volgende stap. Laat maar komen…’ En heel vaak heeft het leven allang iets ‘bedacht’ voordat ik het kon weten, maar klopt het allemaal precies. Zelfs al weet je niet precies waarom. Het zou ook niet zo leuk zijn als je de bedoeling van alles al van tevoren wist. Als het hele plan ons vooraf al bekend zou zijn, was het avontuurlijke element er vanaf. Het gaat juist om het ontdekken, groeien en om de lessen. Je krijgt ze altijd precies op maat, op het juiste moment.
Daarom zijn de gebeurtenissen die niet zo leuk zijn, niet zozeer gebeurtenissen die niet op je pad passen. Ze horen erbij. Ze hebben je iets te vertellen. Ook dat lijkt de bedoeling… Want ze zijn bij uitstek geschikt om alles anders te gaan bekijken, een nieuw perspectief te krijgen, af te rekenen met oude overtuigingen of bepaalde ideeën over jezelf of het leven.
Dat ik een jaar of wat geleden zomaar naar Turkije ging, was een koerswijziging. Een volgende stap. Ook een waar ik nog lang niet mee klaar ben. De bedoeling daarvan is me wel gaan dagen, al was het alleen maar om ‘een ander verhaal’ te kunnen vertellen. Bijvoorbeeld dat we een heel verkeerd beeld hebben van moslims en dat er zoveel verschillende ‘soorten en maten’ moslims zijn dat we ze onmogelijk over een kam kunnen scheren. En dat het daar zelfs helemaal niet om gaat, het doet er niet toe welk geloof iemand heeft. Ja, voor die persoon zelf meestal wel natuurlijk, maar niet voor het onderlinge contact. Je kunt altijd van elkaar leren en je kunt verder leren kijken dan je (voor)oordeel. De een is nooit beter dan de ander.
Zo vertel ik mensen, die een nogal star beeld van ‘de moslim’ hebben, bijvoorbeeld wel eens het verhaal van de man uit een winkel die me te hulp schoot toen ik met een taxi midden op straat in Istanbul werd afgezet, geld moest wisselen en tegelijkertijd mijn koffers op de stoep moest zien te zetten. Spontaan regelde hij dat allemaal razendsnel en bracht zelfs mijn koffers naar het hotel om de hoek.
In zijn winkel ging ik daarna meestal even een kopje appel- of bloementhee drinken en een praatje maken, voor ik de stad in ging. De laatste dag kocht ik er wat kadootjes en wilde ik deze man, inmiddels best een ‘kennis’ te noemen, gedag zeggen en ‘beleefd’ een hand geven. Tot mijn grote schrik sloeg hij z’n handen voor z’n borst en zei: “Sorry, dat mag ik niet.” Huh? Hij mocht vrouwen geen hand geven van zijn geloof. Tja… daar sta je dan. Hij verontschuldigde zich, dat wel. Maar hij hield zich aan de ‘voorschriften’. Natuurlijk zag hij mijn verbazing en verwondering. Ter plekke verzon ik een alternatief, op z’n Indiaas gedag zeggen dan maar: ‘Namasté…’ met zo’n knikje. Was deze man nu opeens minder aardig? Nee, zeker niet. Ik kende hem als de meest behulpzame persoon op het meest welkome moment. Nou ja, er waren nog veel meer behulpzame mensen, eerlijk gezegd, maar toch.
Voor mij was het goed, dat moment. Zou ik nu mijn beeld van deze persoon moeten bijstellen? Waarom? Natuurlijk vond ik het een belachelijk regel, maar was dat mijn probleem? Het gaf hooguit aan dat er nog heel wat ‘werk’ te doen was in het kader van de gelijkwaardigheid tussen man en vrouw. ’t Zou maar zo kunnen dat daar mijn missie lag… Onze definities van ‘respect’ waren verschillend, maar wijs je elkaar daarom af? Het is uiteindelijk niet waar het over gaat.
Ik ben een beetje afgedwaald. En ik kan nog talloze voorbeelden noemen van situaties – in India bijvoorbeeld – die mij hebben geholpen mijn per-ongelukke (voor)oordelen af te werpen en in te zien dat het allemaal niet zo zwart-wit is als wij denken. We hoeven zelfs niet overal wat van te vinden, dat is een vreemde gewoonte. Onze mening is ook maar een mening, het gaat helemaal niet om gelijk hebben. Laat staan over het ‘beter weten’…
Het gaat erom dat je open staat en de ander niet afwijst of in een hokje plaatst. Zoals ik zelf ook niet in hokjes geplaatst wens te worden. En zoals ik natuurlijk ook overal wat (voor)oordelen kan doorbreken door gewoon te zijn wie ik ben. We kunnen het mensen niet kwalijk nemen dat ze op een bepaalde manier zijn opgegroeid met bepaalde denkbeelden en gewoontes. We kunnen op een subtiele manier bepaalde zaken ‘im frage’ stellen, dat is prima. We kunnen er ook om lachen, we hoeven er geen oorlog over te gaan voeren, waarom zouden we? Als we dat doen, zitten we zelf net zo vast in onze denkpatronen. En dat is het, onze denkpatronen worden steeds weer verder opgerekt, we worden uitgenodigd om uit onze beperkte kaders te stappen. De thema’s waar ik me mee bezig hou, zijn de verhalen die ik meemaak. Soms onderwerpen die ik eerst leek te vermijden, maar juist die vragen om een doorbraak.
Dat wat op je pad komt, past dus altijd in je ontwikkeling, is altijd een uitdaging, biedt waarschijnlijk ook altijd een flinke drempel…. want die drempel is juist de uitdaging. Hij vraagt erom om genomen te worden. Dus zoek je je uitdaging? Dan weet je dat het erbij hoort dat het ‘een beetje eng’ en ‘onbekend terrein’ is.
Vechten om te behouden wat je hebt, om het zo te houden als het is, zoals al dat gedoe over zwarte Piet of het afwijzen van vernieuwingen, invloeden van buitenaf of zelfs bevolkingsgroepen, je proberen zeker te stellen van bepaalde zaken of verworvenheden, is in mijn optiek net zoiets als je ingraven en verdedigen tegen de natuurlijke bewegingen van het leven. En die hou je uiteindelijk toch niet tegen. Dus kan je beter meebewegen…
In grote lijnen gaat het erom dat we steeds opnieuw onszelf weer overwinnen, ons niet laten weerhouden door angst, maar onszelf daar juist van bevrijden. We rekenen af met onze beperkingen, we groeien naar steeds meer vrijheid, het leven reikt ons daar elke dag weer alles voor aan. En dan hebben we nog een heleboel zelf te kiezen, maar het voornaamste is of je ‘ja’ of ‘nee’ zegt tegen wat het leven allemaal voor je in petto heeft. Of je daar de deur voor open zet, of je daarvan geniet. Het gaat niet over morgen, het gaat altijd over NU! Het pad is NU!