Er zijn twee bewegingen mogelijk: Openend of afsluitend. Verruimend of terugtrekkend. Vrij bewegend of klem zettend. Toegankelijk of afsluitend. Expansie of contractie. Naar het licht of naar het donker toe bewegend. Je kunt het je voorstellen als een figuur, met in de ene hoek een zwarte punt en aan de andere kant een wijd uitlopend, steeds lichter wordende ruimte.
Werkelijk elk onderwerp kan je op deze manier bekijken. Zit het klem of heeft het ruimte? Bijt je je erin vast of laat je het vrij bewegen? Focus je op ‘het probleem’, waardoor je het steeds meer in de hoek duwt, van waaruit het niet meer kan bewegen of haal je je aandacht ervan af en kijk je naar mogelijkheden en oplossingen, waardoor het de andere kant op beweegt?
Ook het artikel van gisteren over eenzaamheid en meerzaamheid ging hierover. Ik kom er nog even op terug omdat het zo haarfijn neerzet wat ‘het probleem’ is in deze tijd. ‘Probleem’ tussen haakjes, omdat het geen ‘probleem’ hoeft te zijn. We kunnen het heel makkelijk doorbreken. En hoe makkelijker we het kunnen maken, hoe beter, nietwaar?
We hebben er allemaal mee te maken, vaak ongemerkt. En juist als we het op kunnen merken, zijn we al de andere kant op aan het bewegen. Vandaar… Hoe makkelijk sluipt er niet een oordeel binnen ergens over, waar we conclusies aan verbinden? Door aan die ongemerkte conclusies of overtuigingen vast te houden kaderen we iets in. Zonder dat we het in de gaten hebben, sluiten we ons vaak al af.
Zo zijn er bijvoorbeeld mensen die altijd onmiddellijk afhaken als het over geld gaat, als iets geld kost of als anderen veel geld verdienen bijvoorbeeld. Geld is een mooi voorbeeld omdat er veel lading op zit, veel meningen en oordelen over bestaan en veel angst rondom heen hangt. Het verdeelt mensen. Het is bij uitstek een onderwerp om al onze meningen en afwijzingen eens over onder de loep te nemen, omdat er nog veel ‘oud denken’ aan vast zit, wat die verdeling in stand houdt. Wat is er mis met geld? In principe niks. Het is energie, die ook kan stromen of stil kan staan, al naar gelang onze oordelen erover en de kleur die we er aan geven, onze gedachten en ideeën erover en de oordelen en angsten die we eraan gekoppeld hebben.
Als we het ‘voedsel’ zouden noemen, zou het meteen een heel ander verhaal zijn. Iedereen geeft elkaar met het grootste gemak iets te eten, deelt wat hij in huis heeft als er onverwacht bezoek komt, maakt met liefde iets lekkers klaar voor gasten en geniet ervan als anderen genieten. Ja toch? Het geeft veel plezier en verbindt mensen.
Op dit punt aanbeland wil ik je de wijsheid van St. Franciscus, een (eenvoudige, maar doeltreffende) verhalenverteller bij uitstek, even meegeven: “Het genoegen van de ander dient ook als voedsel voor u als u open bent en gericht op de verbondenheid.” Hij vertelt (ook via Gwendoline): “Toen we niets te eten hadden en een vriend een stuk brood aangereikt kreeg, was dat voor mij net alsof ik zelf ook voedsel kreeg. Mijn genoegen dat mijn vriend zich kon voeden was zo groot, dat ik evengoed als hij gevoed was, werkelijk lichamelijk. Dat is een normale, natuurlijke gang van zaken. Toen een vriend van mij vertelde, dat hij een warme slaapplaats had gekregen bij een gezin, kon ik mijn eigen koude, natte afgelopen nacht meteen vergeten, alsof die niet had bestaan, omdat ik zo gelukkig was dat hij een warme slaapplaats had genoten, werkelijk, alsof het fysiek voor mij ook zo geweest was. Dat is de natuurlijke gang van het bestaan.” Dat wisten we niet hè, dat dat de natuurlijke gang van zaken was?
“If you are happy, I am happy,” zeiden ze – tot mijn grote verbazing trouwens – in India steeds tegen me. Ik heb er vaak aan teruggedacht. Stel je toch eens voor dat we zo zouden denken allemaal! En het mooiste is: Het is zo. Het is waar. Zoals Franciscus zegt: “Hij die leeft met het hart gericht op de verbondenheid tussen mensen, deelt in vreugde, deelt in het gevoed worden, deelt in het verrijkt worden door inzicht, want dit alles hangt in de lucht. Jouw geluk is niet van jou. Je proeft ervan en jouw ervaring vergroot het geluk en maakt dat een ander er ook beter kan van proeven.”
Zoals ik al zei: het geldt voor alles. En dit is iets waar wij alleen maar zelf keuzes in kunnen maken. Misschien moet je het eerst weten, maar nu weet je het: je kunt kiezen. Je kunt ervoor kiezen om je af te stemmen op dat zwarte puntje of op die grote lichte ruimte. Je kunt je afstemmen op plezier, op verbondenheid, je kunt zelf overal licht en ruimte in aanbrengen.
Franciscus: “Hoe meer je je laat inspireren door je te richten op dit verbonden zijn, hoe meer je in staat bent om voedsel tot jou te nemen, het voedsel dat zomaar in de lucht hangt en voor iedereen beschikbaar is.”
De afgescheidenheid is slechts een mentaal concept, want we zijn één. Het is aan onszelf om dat te beseffen. Het is aan onszelf om ervoor te kiezen om ons eenzaam en afgescheiden op te stellen of om open en ontvankelijk te zijn. Leg dat niet bij een ander neer. Want zelfs al doet een ander niet mee, dan nog hoef jij je daardoor niet te laten beperken. Het vraagt je alleen maar nog meer verantwoordelijkheid te nemen en je er vooral niet door af te laten schrikken. Blijf aanwezig in onvoorwaardelijkheid, kijk door die houding heen, leg het naast je neer en blijf open, toegankelijk en geniet ervan. Want alles hangt in de lucht!
PS: Wil je ervan verzekerd zijn alle bespiegelingen steeds te mogen proeven? Vul dan linksonder je emailadres in, dan ontvang je ze persoonlijk in je mailbox.